5782 Say�l� Kanun ile 2644 Say�l� Tapu Kanunu’nda Yap�lan De�i�iklikler

Numara

123

Tarih

16.7.2008

Sirk�leri indirmek i�in t�klay�n.

(95,00 KB)

VERG� S�RKÜLER�

NO: 2008/123

KONU: 5782 Say�l� Kanun ile 2644 Say�l� Tapu Kanunu’nda Yap�lan De�i�iklikler

15.07.2008 tarih ve 26937 Say�l� Resmi Gazete’de yay�mlanan 5782 Say�l� “Tapu Kanunu’nda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun” ile 22.12.1934 tarihli ve 2644 Say�l� Tapu Kanunu’nun 35’inci ve 36’�nc� maddelerinde de�i�iklik yap�lm�� ve bu kanuna bir geçici madde eklenmi�tir. Yap�lan de�i�iklikler yabanc� gerçek ki�iler ve kurumlar ile Türkiye’de kurulu yabanc� sermayeli �irketlerin Türkiye’de gayrimenkul edinimlerine ili�kindir.

2644 Say�l� Tapu Kanunu’nda yer alan hükümler yabanc� gerçek ki�i ve yabanc� ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlar�na göre kurulan tüzel ki�ili�e sahip ticaret �irketlerin Türkiye’de gayrimenkul ve ayni hak edinimini, 4875 Say�l� Do�rudan Yabanc� Yat�r�mlar Kanun ise yabanc� sermayeli Türk �irketlerinin Türkiye’de gayrimenkul ve ayni hak edinimini düzenlemektedir.

Yabanc�lar�n Türkiye’de gayrimenkul edinimlerine ili�kin olarak yap�lan düzenlemeler a�a��da bilgilerinize sunulmaktad�r.

1. 5782 Say�l� Kanun ile 2644 Say�l� Kanunda Yap�lan De�i�ikliklerin Sebepleri

1.1. Yabanc� Gerçek Ki�i ve Yabanc� Ülkelerde Kendi Ülkelerinin Kanunlar�na Göre Kurulan Tüzel Ki�ili�e Sahip Ticaret �irketlerin Türkiye’de Gayrimenkul ve Ayni Hak Edinimlerine �li�kin Anayasa Mahkemesi �ptal Karar�

Anayasa Mahkemesi’nin 11.04.2007 tarih ve 2007/48 Say� Karar� (R.G.:16/01/2008; 26758) ile 2644 Say�l� Tapu Kanun’un 35’inci maddesinin birinci f�kras�n�n 4. cümlesi ve yedinci f�kran�n bir bölümü iptal edilmi�tir. �ptal neticesinde do�abilecek hukuki bo�lu�un giderilmesi için ilgili iptal karar�n�n Resmi Gazete’de yay�mlanmas�n� takip eden 3 ay sonra yürürlü�e girmesine karar verilmi�tir. 3 ayl�k zaman zarf�nda ilgili iptal karar�na ili�kin her hangi bir düzenlemeye gidilmedi�inden Tapu Kadastro Genel Müdürlü�ü 14 Nisan 2008 tarihinde yay�mlam�� oldu�u bir sirküler ile yabanc� gerçek ki�i ve yabanc� ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlar�na göre kurulan tüzel ki�ili�e sahip ticaret �irketlerinin Türkiye’den gayrimenkul ve ayni hak edinimlerine ili�kin devir i�lemlerini durdurdu�unu duyurmu�tur.

1.2. Türkiye’de Mukim Yabanc� Sermayeli �irketlerin Türkiye’de Gayrimenkul ve Ayni Hak Edinimlerine �li�kin Anayasa Mahkemesi �ptal Karar�

Anayasa Mahkemesi ayr�ca 11.03.2008 tarih ve 2008/79 Say�l� Karar� (R.G.:16/04/2008; 26849) ile 4875 Say�l� Do�rudan Yabanc� Yat�r�mlar Kanun 3/d maddesini iptal etmi�; yap�lan iptal neticesinde do�abilecek hukuki bo�lu�un giderilmesi için ilgili iptal karar�n�n Resmi Gazete’de yay�mlanmas�n� takip eden 6 ay sonra yürürlü�e girmesine karar vermi�tir.

�lgili karar�n Resmi Gazete’de yay�m tarihi 16 Nisan 2008 tarihi oldu�undan dolay� ilgili iptal karar� 16 Ekim 2008 tarihinden sonra yürürlü�e girecektir. Di�er bir deyi�le yabanc� gerçek ki�i ve yabanc� ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlar�na göre kurulan tüzel ki�ili�e sahip ticaret �irketlerinin Türkiye’den gayrimenkul ve ayni hak edinimlerine ili�kin getirilen durdurma, yabanc� sermayeli Türk �irketleri için yasal bir düzenlemeye gidilmemesi durumunda ki bu düzenleme 5782 Say�l� Kanun ile yap�lm��t�r ancak 16 Ekim 2008 tarihinden sonra hüküm ifade edecekti.

2. 5782 Say�l� Kanun ile Yabanc�lar�n Türkiye’de Gayrimenkul Edinimine �li�kin Olarak Belirlenen Esaslar

Anayasa Mahkemesi’nin vermi� oldu�u iki adet iptal karar�na ili�kin olarak 5782 Say�l� Kanun ile yap�lan yeni düzenleme yabanc� gerçek ki�i ve yabanc� ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlar�na göre kurulan tüzel ki�ili�e sahip ticaret �irketlerinin Türkiye’den gayrimenkul edinimlerine ve yabanc� sermayeli Türk �irketlerinin gayrimenkul edinimlerine imkan tan�nmaktad�r. Di�er bir deyi�le bugünkü Resmi Gazete’de yay�mlanan 5782 Say�l� Kanun ile 2644 Say�l� Tapu Kanunu’nun 35’inci ve 36’nc� maddelerinde yap�lan düzenleme ile yabanc�lar�n (gerçek ki�iler ve yabanc� ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlar�na göre kurulan tüzel ki�iler) ve yabanc� sermayeli Türk �irketlerinin gayrimenkul edinimleri özel kanunlar hariç olmak üzere tek bir kanun alt�nda düzenlenmektedir.

2.1 Yabanc� Ki�ilerin ve Yabanc� Ülkelerde Kendi Ülkelerinin Kanunlar�na Göre Kurulan Tüzel Ki�ilerin Türkiye’de Gayrimenkul ve Ayni Hak Edinimi

Yap�lan düzenleme ile ilgili Kanun’un 35’inci maddesinin 7’nci ve 8’inci f�kralar�nda düzenlemeye gidilmi� olup ilgili maddenin di�er f�kralar� oldu�u �ekilde korunmu�tur.

Yay�mlanan iptal karar� öncesinde yürürlükte olan düzenleme gere�i yabanc� uyruklu bir gerçek ki�inin ülke genelinde edinebilece�i ta��nmazlar ile ba��ms�z ve sürekli nitelikte s�n�rl� ayni haklar�n toplam yüzölçümü iki buçuk hektar ile s�n�rlanm�� ve Bakanlar Kuruluna bu s�n�r� otuz hektara kadar artt�rma yetkisi verilmi�tir. Yeni düzenleme ile yabanc� uyruklu bir gerçek ki�inin ülke genelinde edinebilece�i ta��nmazlar ile ba��ms�z ve sürekli nitelikte s�n�rl� ayni haklar�n toplam yüzölçümü konusunda bir de�i�ikli�e gidilmemi�tir. Dolay�s�yla yabanc� gerçek ki�ilerin gayrimenkul ve ayni hak edinimlerine getirilen iki buçuk hektarl�k s�n�rlama halen geçerlili�ini korumaktad�r.

Yap�lan düzenleme neticesinde bundan önceki düzenleme ile Bakanlar Kuruluna gayrimenkul ve ayni hak edinimine ili�kin yürürlükte olan iki buçuk hektarl�k s�n�rlamay� otuz hektara ç�karma yetkisi s�n�rland�r�lm�� ve yabanc� uyruklu gerçek ki�ilerin merkez ilçe ve ilçeler baz�nda, uygulama imar plan� ve mevzi imar plan s�n�rlar� içerisinde kalan toplam alanlar�n yüzölçümünün yüzde onuna kadar k�sm�nda ta��nmaz ile ba��ms�z ve sürekli nitelikte s�n�rl� aynî hak edinebilmelerine imkan tan�nm��t�r.

Eski düzenlemenin aksine yeni düzenleme ile belirlenen yüzde onluk s�n�rlaman�n Bakanlar Kurulu taraf�ndan artt�r�lmas�n�n önüne geçilmi� ve gerekli görüldü�ü hallerde Bakanlar Kuruluna bu oran�n merkez ilçe ve ilçelerin altyap�, ekonomi, enerji, çevre, kültür, tar�m ve güvenlik aç�s�ndan önemlerini dikkate alarak, farkl� oran belirleme yetkisi verilmi�tir. Dolay�s� ile yeni düzenleme Bakanlar Kurulu’nun yabanc�lar�n edinebilecekleri toplam gayrimenkul ve ayni haklara ili�kin belirleme yapma yetkisine s�n�rlama getirmektedir.

Yeni düzenleme yabanc� ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlar�na göre kurulan tüzel ki�ili�e sahip ticaret �irketlerinin gayrimenkul ve ayni hak edinimlerine ili�kin yeni bir düzenleme öngörmemekte olup eskiden oldu�u gibi yabanc� ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlar�na göre kurulan tüzel ki�ili�e sahip ticaret �irketleri, ancak özel kanun hükümleri çerçevesinde ta��nmaz mülkiyeti ve ta��nmazlar üzerinde s�n�rl� ayni hak edinebileceklerdir.

�lgili özel kanunlar ise �unlard�r;

2634 Say�l� Turizm Te�vik Kanunu
6326 Say�l� Petrol Kanunu
4737 Say�l� Endüstri Bölgeleri Kanunu

2.2 Yabanc� Sermayeli Türk �irketlerinin Türkiye’de Gayrimenkul ve Ayni Hak Edinimi

5782 Say�l� Kanun ile 2466 Say�l� Kanuna 36’nc� madde eklenerek yabanc� sermayeli Türk �irketlerinin gayrimenkul ve ayni hak edinimleri düzenlenmektedir. Bu düzenleme neticesinde yabanc� yat�r�mc�lar Türkiye’de kurduklar� veya i�tirak ettikleri tüzel ki�ili�e haiz �irketler vas�tas�yla bu �irketlerin sözle�melerinde belirtilen faaliyet konular�n� yürütmek üzere ta��nmaz mülkiyeti veya s�n�rl� ayni hak edinebilir ve kullanabilirler. Yabanc� sermayeli Türk �irketlerinin bu �ekilde edindikleri ta��nmazlar�n Türkiye’de kurulu bulunan bir ba�ka yabanc� sermayeli �irkete devrinde ve ta��nmaz maliki yerli sermayeli bir �irketin hisse devri yoluyla yabanc� sermayeli hale gelmesi durumunda da ayn� esas geçerlidir.

Yabanc� sermayeli Türk �irketlerinin askeri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri ve 2466 Say�l� Kanun’un 28’inci maddesi çerçevesinde belirlenen stratejik bölgelerdeki ta��nmaz edinimleri, Genel Kurmay Ba�kanl��’n�n ya da yetkilendirece�i komutanl�klar�n, özel güvenlik bölgelerindeki ta��nmaz edinimleri ise ta��nmaz�n bulundu�u yerdeki valili�in iznine tabidir.

3. Yeni Düzenlemeye Uyum Hükümleri

�lgili kurum ve kurulu�lar�n 5782 Say�l� Kanun’un 35’inci maddesinin yedinci f�kras� uyar�nca, yabanc� uyruklu gerçek ki�iler ile yabanc� ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlar�na göre kurulan tüzel ki�ili�e sahip ticaret �irketlerinin ta��nmaz ve s�n�rl� aynî hak edinemeyecekleri alanlar�n yüzölçümlerini ve valiliklerin bu f�krada belirtilen ilçelerin uygulama imar plan� ve mevzi imar plan s�n�rlar� içerisinde kalan toplam alanlar�n yüzölçümlerini 15 Temmuz 2008 tarihinden itibaren en geç üç ay içinde (15 Ekim 2008 tarihine kadar) komisyona bildirmeleri öngörülmü�tür.

Komisyonun kendisine yap�lan bu bildirmeler çerçevesinde yabanc� uyruklu gerçek ki�ilerin merkez il ve ilçeler baz�nda edinebilecekleri ta��nmazlar ile s�n�rl� aynî hak edinebilecekleri toplam alan miktar�n� hangi süre içinde tespit edece�i belirtilmemi�tir.

Ayr�ca 5782 Say�l� Kanuna eklenen geçici bir madde ile yabanc� uyruklu gerçek ki�ilerin merkez ilçe ve ilçeler baz�nda edinebilecekleri ta��nmazlar ile ba��ms�z ve sürekli nitelikte aynî haklar�n miktar� tespit edilinceye kadar geçecek süre içinde, yabanc� uyruklu gerçek ki�ilerin bu Kanun’un 35’inci maddesi hükümlerine göre ta��nmaz ve s�n�rl� aynî haklar� edinmelerine imkan getirilmi�tir.

Ancak bu süre içersinde, yabanc� gerçek ki�ilerin merkez ilçe ve ilçeler baz�nda edinebilecekleri ta��nmazlar ile ba��ms�z ve sürekli nitelikte aynî haklardan bu madde hükümlerine ayk�r� edinilen veya kanuni zorunluluk d��nda edinim amac�na ayk�r� kullan�ld�� tespit edilen ta��nmazlar ile s�n�rl� ayni haklar, Maliye Bakanl��nca verilecek süre içerisinde maliki taraf�ndan tasfiye edilmedi�i takdirde tasfiye edilerek bedele çevrilecek ve bedeli hak sahibine ödenecektir.

�lgili Kanun metninin kar��la�t�rmal� �ekli için t�klay�n�z.

Yukar�da yer verilen konuyla ilgili ek bilgiye ihtiyaç duydu�unuzda lütfen taraf�m�zla irtibata geçiniz.

Sayg�lar�m�zla,

Deloitte Türkiye

Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konular�n çok geni� kapsaml� bir �ekilde ele al�nmas�ndan ziyade genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amac�n� ta��maktad�r. Bu sirkülerler ile amac�m�z muhasebe, vergi, yat�r�m, dan��manl�k alanlar�nda veya di�er türlü profesyonel ba�lamda tavsiye veya hizmet sunmak de�ildir. Bilgileri ki�isel finansal veya ticari kararlar�n�zda yegane dayanak olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir dan��mana ba�vurman�z tavsiye edilir. Bu sirkülerler ve içeri�indeki bilgiler, olduklar� �ekliyle sunulmaktad�r; "DRT Yeminli Mali Mü�avirlik ve Ba��ms�z Denetim A.�." ve "Deloitte Touche Tohmatsu" (bir Swiss Verein'i) ve onun üye firmalar� ve bunlar�n i�tirakleri ve filyalleri (bundan böyle ayr� ayr� veya birlikte "Deloitte"), bunlarla ilgili sarih veya z�mni bir beyan ve garantide bulunmamaktad�r. "Deloitte", söz konusu sirkülerlerin ve içeri�indeki bilgilerin hata içermedi�ine veya belirli performans ve kalite kriterlerini kar��lad��na dair bir güvence vermemektedir. Sirkülerleri ve içeri�indeki bilgileri kullan�m�n�z sonucunda ortaya ç�kabilecek her türlü risk taraf�n�za aittir ve bu kullan�mdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen taraf�n�zca üstlenilmektedir. "Deloitte", söz konusu kullan�mdan dolay�, (ihmalkarl�k kaynakl� olanlar da dahil olmak üzere) sözle�mesel bir dava, kanun veya haks�z fiilden do�an her türlü özel, dolayl� veya ar�zi zararlardan ve cezai tazminattan dolay� sorumlu tutulamaz.

Yazd�r Arkada��na g�nder