VERGİ SİRKÜLERİ
NO: 2008/166
KONU: Ücretlerin Banka Kanalı ile Ödenmesi Hakkında
5754 Sayılı Kanun ile aşağıda belirtilen muhtelif kanunlarda ücretlerin banka kanalıyla ödenmesi hakkında gerekli düzenlemeler yapılmış olmakla birlikte, konu ile ilgili beklenen yönetmelik yayınlanmamış olması nedeniyle, henüz ücretlerin söz konusu kanun hükümlerine göre “Banka” kanalı ile ödenmesi mecburiyeti bulunmamaktadır. Ancak VUK’un 332 Nolu Genel Tebliği çerçevesinde 8000.-YTL tutarını aşan ücret ödemelerinin Banka ve özel finan kurumları veya PTT aracılığı ile yapılarak belgelendirilmesi mecburiyeti vardır.
Konunun 5754 Sayılı Kanun değişiklikleri ile Vergi Usul Kanunu yönünden incelenmesi sonuçları aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.
1- 5754 Sayılı Kanun İle Yapılan Değişiklikler Yönünden
5754 Sayılı “Sosyal Sigortalılar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 08.05.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu Kanunun;
-
82 nci maddesi ile 818 Sayılı “Borçlar Kanunu”nun 323 üncü maddesi,
-
83 üncü maddesi ile 5953 Sayılı “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun” un 14 ve 27 nci maddeleri,
-
84 üncü maddesi ile 854 Sayılı “Deniz İş Kanunu” nun 6, 29 ve 51 inci maddeleri,
-
85 inci maddesi ile 4857 Sayılı “İş Kanunu” nun 32 ve 102 nci maddeleri,
-
86 ncı maddesi ile 5411 Sayılı “Bankacılık Kanunu” nun 73 üncü maddesi,
değiştirilerek, ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın kural olarak Türk parası ile iş yerinde veya özel olarak açılan “Banka” hesabına ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Bu ödemelerin özel olarak açılan “Banka” hesabına yapılması halinde, bu hesaplara ilişkin bilgi ve belgelerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı ile bunlara bağlı kurum ve kuruluşlara verilmesinin sırrın ifşası sayılmayacağı hususu da Bankacılık Kanununda yapılan değişiklik ile hüküm altına alınmıştır.
Ancak, yapılan yukarıdaki değişiklikler ile ilgili olarak, çalıştırılan işçilerin ücret ve diğer istihkaklarının özel açılacak banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi hususunda;
-
Tabi olduğu mükellefiyet türü,
-
İşletme büyüklüğü,
-
Çalıştırdığı işçi sayısı,
-
İş yerinin bulunduğu il,
ve bu gibi unsurları dikkate alarak işverenleri veya üçüncü kişileri zorunlu tutmaya, banka hesabına yatırılacak ücret ve her çeşit istihkakının brüt ya da kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net miktar üzerinden olup olmayacağını belirlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı müştereken yetkili kılınmışlardır.
Ücretlerin, özel olarak banka hesaplarına yatırılmak suretiyle ödenmesine ilşikin diğer usul ve esasların anılan bakanlıklarca müştereken çıkarılacak yönetmelikte düzenleneceği de hükme bağlanmıştır.
Yukarıda açıklandığı üzere, kanun hükümleri yürürlüğe girmiş olmasına rağmen, bahse konu yönetmelik henüz yayınlanmamıştır.
Yönetmelik yayınlanana kadar çalışanların ücretlerinin Bankalar kanalı ile ödenmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Söz konusu yönetmeliğin yakın zamanda yayınlanacağı beklenmektedir.
Yönetmelik Yayınlandıktan Sonra Uygulanacak Cezalar
-
Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakları zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına ödemeyenlere bu durumda olan her işçi ve her ay için 100.- YTL. idari para cezası,
-
Gemi adamının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına yatırmayan işveren, işveren vekili hakkında, bu durumda olan her gemi adamı için 1.200.-YTL idari para cezası,
-
Gazetecilere ücretini zaruret olmaksızın zamanında ödemeyen veya gazetecinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına yatırılmaksızın ödenmesi durumunda, her bir gazeteci için işverene 1.500.YTL idari para cezası,
uygulanacaktır.
2- 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu Yönünden
Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257 nci maddesi, Maliye Bakanlığına, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilşikin usul ve esaslarını belirleme yetkisini vermiştir. Bakanlık, bu yetkisini; 320, 323, 324 ve 332 Sayılı VUK Genel Tebliğleri ve Vergi Usul Kanunu- 1/2003-1 Sayılı Sirkülerini yayımlayarak kullanmış olup; mükelleflere, 8000 YTL’yi aşan ödeme ve tahsilatlarını “banka, özel finans kurumları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü” aracılığıyla yapma mecburiyetini getirmiştir.
3- Sonuç
Her ne kadar 5754 Sayılı Kanun’un getirdiği değişikliklerin yönetmelik ile açıklanması bekleniyorsa da 332 Sayılı VUK Genel Tebliğine göre, 01.05.2004 tarihinden itibaren mükellefler, 8000 YTL’lik limiti aşan tahsilat ve ödemelerini; “banka, özel finans kurumları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürülüğü (PTT)” aracılığıyla yapmak zorundadır; bu nedenledir ki işverenlerin 8000 YTL’yi aşan ücret ödemelerini banka aracılığıyla yapmaları daha doğru olacaktır. Aksi halde Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hükme göre mükerrer 257 nci madde ile getirilen zorunluluklara uyulmaması nedeniyle her bir işlem için özel usulsüzlük cezasına muhatap olunması mümkündür.
Bu ceza 1490.- YTL’den az olmamak üzere işleme konu tutarın %5’i nispetindendir.
Yukarıda yer verilen konuyla ilgili ek bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda lütfen tarafımızla irtibata geçiniz.
Saygılarımızla,
Deloitte Türkiye
Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amacını taşımaktadır. Bu sirkülerler ile amacımız muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü profesyonel bağlamda tavsiye veya hizmet sunmak değildir. Bilgileri kişisel finansal veya ticari kararlarınızda yegane dayanak olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Bu sirkülerler ve içeriğindeki bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır; "DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş." ve "Deloitte Touche Tohmatsu" (bir Swiss Verein'i) ve onun üye firmaları ve bunların iştirakleri ve filyalleri (bundan böyle ayrı ayrı veya birlikte "Deloitte"), bunlarla ilgili sarih veya zımni bir beyan ve garantide bulunmamaktadır. "Deloitte", söz konusu sirkülerlerin ve içeriğindeki bilgilerin hata içermediğine veya belirli performans ve kalite kriterlerini karşıladığına dair bir güvence vermemektedir. Sirkülerleri ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen tarafınızca üstlenilmektedir. "Deloitte", söz konusu kullanımdan dolayı, (ihmalkarlık kaynaklı olanlar da dahil olmak üzere) sözleşmesel bir dava, kanun veya haksız fiilden doğan her türlü özel, dolaylı veya arızi zararlardan ve cezai tazminattan dolayı sorumlu tutulamaz.