Teþvik Belgeli Makina ve Teçhizat Ýthalatýna Ýliþkin Gümrük Genel Tebliði (Seri No: 7)

 

Tebliðde yer verilen açýklamalar aþaðýda özet olarak bilgilerinize sunulmaktadýr.

 

2002/4367 sayýlý Karar ve buna baðlý 2002/1 sayýlý Teþvik Tebliði hükümlerine göre, daha önceki yýl kararlarýna göre teþvik belgesine baðlanan yatýrýmlarla ilgili uygulamalara, teþvik belgesinin istinat ettiði Karar ile diðer ilgili kararlarda belirtilen hükümler çerçevesinde devam olunacaktýr. Ancak, 2002/1 sayýlý Teblið ve 2002/4367 sayýlý Kararýn ihracat taahhüdü, ithalatta alýnan fonlar, yatýrým indirimi, özkaynak oranlarý, devir, temlik, satýþ, ihraç ve kiralama ile ilgili hükümleri, 2002/4367 sayýlý Kararýn yürürlükte olduðu süre içerisinde talep edilmesi halinde, daha önceki kararlara istinaden düzenlenmiþ ve halen geçerli olan teþvik belgelerine de uygulanacaktýr.

 

Buna göre, daha önceki Yatýrým Teþvik Kararlarý hükümlerine göre düzenlenen ve halen geçerli olan teþvik belgeleri kapsamý eþyanýn, dayandýðý Karar hükümleri çerçevesinde ithali mümkündür. Ancak bu durumda, ithal eþyasý için kayýtlý bulunduðu yurt dýþýndan temin edilecek makine ve techizat listesinde (Global Liste) gümrük vergisi ve fon öngörülmüþ olmasý halinde bu vergi ve fonun ödenmesi gerekir.

 

Bu çerçevede, önceki Kararlara göre düzenlenmiþ bir teþvik belgesi sahibi, makine ve teçhizat ithalinde alýnan fonlar için 2002/4367 sayýlý Kararýn lehe hüküm getirmesi halinde, bu hükmün henüz ithalatý gerçekleþmemiþ makine ve teçhizat için kendisine de uygulanmasýný talep edebilecektir. Böyle bir talep yapýlmadýðý takdirde teþvik belgesi hangi Karara göre düzenlenmiþse, o Kararýn öngördüðü gümrük vergisi ve fonun ödenmesi gerekecektir.

2. Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu Ýstisnasý Uygulamasý

Teþvik belgesi kapsamýndaki makine ve teçhizat ithalatý, yürürlükteki Ýthalat Rejimi Kararý gereðince ödenmesi gereken Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonundan istisnadýr. Ayrýca, teþvik belgesi kapsamýnda makine ve teçhizat bedelinin % 5'ini geçmemek kaydýyla yedek parçalarýn ve Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonundan istisna tanýnmak suretiyle yeni model üretimine yönelik otomobil ve hafif ticari araç yatýrýmlarýnda yatýrým dönemi içerisinde kalmak, bir yýldan daha uzun süreli olmamak ve teþvik belgesine konu yatýrýmýn fiili üretim kapasitesi ile sýnýrlý olmak kaydýyla CKD aksam ve parçalarýnýn ithaline izin verilebilmektedir.

 

Bu durumda, teþvik belgesi kapsamýnda ithal edilecek yedek parça miktarýnýn Yurtdýþýndan Temin Edilecek Makine ve Teçhizat Listesinde kayýtlý toplam makine ve teçhizat bedelinin % 5’ini geçmemesine dikkat edilecek ve ithali gerçekleþtirilen yedek parça için yürürlükteki Ýthalat Rejiminde öngörülen oranda Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu alýnacaktýr.

 

Teþvik Belgeleri kapsamýnda hammadde, aramalý ve iþletme malzemesi ile faaliyet konusu bizatihi taþýmacýlýk olan yatýrýmlar dýþýndaki diðer yatýrýmlara ait teþvik belgeleri kapsamýna arazi tipi dahil binek araçlarý, uçak ve helikopter dahil edilmez.

Teþvik belgesi kapsamýnda kullanýlmýþ makine ve teçhizat ithalinde aþaðýdaki husulara dikkat edilmesi gerekmektedir.

 

a) Yatýrým Teþvik Belgesi ve belge eki yurtdýþýndan temin edilecek makine-teçhizat listesinde eþyanýn "kullanýlmýþ" olduðuna iliþkin meþruhat bulunmalýdýr,

b) Yatýrým Teþvik Belgesi kapsamýnda kullanýlmýþ olarak ithali öngörülen eþyanýn, Ýthalat Rejimi Kararý uyarýnca yayýmlanan yürürlükteki "Eski, Kullanýlmýþ veya Yenileþtirilmiþ Olarak Ýthal Edilebilecek Maddelere Ýliþkin Teblið" eki listelerde yer almalý ve belirtilen yaþ sýnýrlarýna uygun olmalýýdr.

 

Yukarýda belirtilen þartlarý taþýyan kullanýlmýþ makine ve teçhizat için Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu aranmayacaktýr.

 

Daha önceki yýl kararlarýna göre düzenlenen teþvik belgeleri kapsamýna 09.07.2002 tarihinden önce dahil edilen kullanýlmýþ komple tesis veya kullanýlmýþ münferit makine ve teçhizat, teþvik belgesinin istinat ettiði kararlarda belirtilenler hariç olmak üzere Ýthalat Rejimi Kararýnda öngörülen Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu’ndan istisna edildiðinden, kullanýlmýþ tesis veya kullanýlmýþ münferit makine ve teçhizatlara ait Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu iþlemleri, makine ve teçhizat listelerine Hazine Müsteþarlýðý tarafýndan kaydedilen þerhler doðrultusunda gerçekleþtirilecektir.

5. Teminatlý Ýþlemler

Teþvik belgesi almak üzere Hazine Müsteþarlýðýna müracaat edilmiþ, ancak teþvik belgesine baðlanmamýþ yatýrýmlara iliþkin makine ve teçhizatýn ithaline, Hazine Müsteþarlýðýnýn görüþüne istinaden Gümrük Müsteþarlýðýnca, Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu ile Katma Deðer Vergisinin toplam tutarý kadar teminatýn alýnmasý suretiyle müsaade edilebilir.

 

Teminatla ithalatta, bir defada verilecek teminat süresi azami altý aydýr. Teminat süresi içinde kesin ithalat için gerekli iþlemler tamamlanmamýþ ise, süre uzatýmý için Gümrük Müsteþarlýðýna (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüðü) müracaat edilir. Teminatýn baþlangýç tarihi, eþyanýn serbest dolaþýma giriþ tarihidir. Yatýrýmcýnýn, teminatýn çözümü için teminat süresi içinde teþvik belgesi ve eki ithal makine ve teçhizat listesi ile birlikte Gümrük Müsteþarlýðýna müracaat etmesi gerekir. Aksi takdirde, teminat irat kaydedilir.

Finansal Kiralama yoluyla gerçekleþtirilecek ithalatta, 2002/1 sayýlý Tebliðin 40 ýncý maddesindeki hükümlere göre iþlem yapýlacaktýr.

Mükelleflerce gümrüðe ibraz edilen yurtdýþýndan temin edilecek makine ve teçhizat listesi ile sevk faturasý arasýnda kýymete veya menþe ülkeye yönelik deðiþiklik olduðu takdirde,

 

a) Kalem bazýnda ± % 50'ye kadar (50 dahil) kýymet farklýlýklarýnýn olmasý halinde gümrük idarelerince, fatura kýymeti esas alýnarak iþlem yapýlacaktýr. ± % 50’nin (50 dahil) dýþýnda kalan kýymet farklýlýklarýnda ise teþvik belgesini düzenleyen ilgili mercice (Hazine Müsteþarlýðý veya ilgili Sanayi Odasý) ithal listede gerekli düzeltmenin yapýlmasý saðlanacaktýr.

b) Menþe ülke ile ilgili olarak meydana gelebilecek deðiþiklikler için, ithal listede herhangi bir deðiþiklik istenilmeden ithal iþlemi gerçekleþtirilecektir.

Teþvik belgesi kapsamý ithal makine ve teçhizatýn 5 yýl, yerli makine ve teçhizatýn ise 2 yýl süre ile Müsteþarlýðýn izni olmaksýzýn devir, temlik, satýþ ve ihracý yapýlamaz. Bu iþlemler, teþvik belgesindeki kayýt ve koþullarýn yerine getirilmemesi halinde söz konusu sürelerin dolmuþ olmasý durumunda da izne tabidir.

 

a) Yatýrýmýn Devri: Yatýrýma baþlanýlmýþ olmasý kaydýyla, tamamlama vizesi yapýlmamýþ yatýrýmlardan; komple yeni yatýrým olarak düzenlenmiþ teþvik belgesi kapsamýndaki yatýrýmýn tümüyle, diðer yatýrým cinslerinde ise mevcut yatýrýmýyla birlikte devir, temlik veya satýþýna, sektörel kýsýtlamalar göz önüne alýnarak teþvik belgesi üzerinde deðiþiklik yapýlmak suretiyle izin verilebilir. Teþvik belgesi kapsamýndaki yatýrýma önemli ölçüde baþlanýlmamýþ olmasý halinde, yatýrýmýn devrine izin verilmez.

Yatýrým tamamlama vizesi yapýlmýþ ve varsa ihracat taahhüdü yerine getirilmiþ teþvik belgesi kapsamýnda ithal edilen makine ve teçhizatýn fiili ithal tarihinden itibaren 5 yýlýný, finansal kiralama þirketleri aracýlýðýyla yapýlan yatýrýmlarda 3226 sayýlý Kanunda belirtilen süreleri, yurt içinden saðlanan makine ve teçhizatýn ise 2 yýlýný doldurmasý halinde tüm sabit yatýrým ile birlikte devir, temlik ve yurt içi satýþý serbesttir. Ancak, teþvik belgelerinin Fon veya bütçe kaynaklý kredi tahsisi ihtiva etmesi halinde Hazine Müsteþarlýðýnýn izni aranýr.

 

Talep edilmesi halinde, tamamlama vizesi yapýlmýþ teþvik belgesi kapsamý yatýrýmlarýn tüm hak ve yükümlülükleri ile devir, temlik ve satýþýna, belge üzerinde unvan deðiþikliði yapýlmak suretiyle izin verilebilir.

 

b) Makine ve Teçhizatýn Devir, Temlik ve Satýþý: Teþvik belgesi kapsamýnda temin edilen makine ve teçhizatýn devir, temlik ve satýþýna aþaðýda belirtilen esaslar çerçevesinde Hazine Müsteþarlýðýnca izin verilebilir.

 

Teþvik belgesi kapsamýnda temin edilen ithal ve yerli makine ve teçhizatýn, teþvik belgesine sahip yatýrýmcýlara devir, temlik veya satýþýna; yatýrýmýn bütünlüðü, yatýrýmýn tamamlama vizesi, ihracat taahhüdü ile ilgili yükümlülükleri ve Fon veya bütçe kaynaklý kredi ihtiva edip etmediði hususlarý dikkate alýnmak suretiyle Hazine Müsteþarlýðýnca müsaade edilebilir.

 

Tamamlama vizesi yapýlmamýþ teþvik belgesi kapsamý makine ve teçhizatýn teþvik belgesi sahibi yatýrýmcýlara devir, temlik ve satýþýna; yatýrýmýn bütünlüðünün bozulmamasý kaydýyla, Fon veya bütçe kaynaklý kredi kullanýlýp kullanýlmadýðý, ihracat taahhüdünün yerine getirilip getirilmediði ve buna baðlý olarak vergi, resim ve harç istisnasýndan faydalanýlýp faydalanýlmadýðý hususlarý gözönüne alýnarak Hazine Müsteþarlýðýnca izin verilebilir. Ancak, sözkonusu makine ve teçhizatla ilgili yararlandýrýlan yatýrým indirimi ve Fon veya bütçe kaynaklý kredi ilgili mevzuatý çerçevesinde geri alýnýr. Teþvik Belgesi kapsamý makine ve teçhizatýn tamamýnýn devri halinde 193 sayýlý Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümleri saklý kalmak kaydýyla herhangi bir müeyyide uygulanmaksýzýn teþvik belgesi iptal edilir.

 

Yatýrým tamamlama vizesi yapýlmýþ, ihracat taahhüdü ile ilgili yükümlülükler yerine getirilmiþ, fiili ithal tarihi itibarýyla 5 yýlýný, yurt içinden temin tarihi itibarýyla 2 yýlýný doldurmuþ ve Fon veya bütçe kaynaklý kredi ihtiva etmeyen teþvik belgesi kapsamý makine ve teçhizatýn devir, temlik veya satýþý serbesttir. Bu sürelerin doldurulmamýþ olmasý halinde ise teþvik belgeli olup olmadýðýna bakýlmaksýzýn Hazine Müsteþarlýðýnca sözkonusu makine ve teçhizatýn devir, temlik veya satýþýna izin verilebilir.

 

Tamamlama vizesi yapýlmýþ olmakla birlikte, Fon veya bütçe kaynaklý kredi ihtiva eden veya teþvik belgesinde kayýtlý diðer taahhütleri yerine getirilmemiþ veya fiili ithal tarihi itibarýyla 5 yýlýný, yurt içinden temin tarihi itibarýyla 2 yýlýný doldurmamýþ makine ve teçhizat ihtiva eden teþvik belgeleriyle ilgili devir, temlik ve satýþ Hazine Müsteþarlýðýnýn iznine tabidir. Bu durumda, ithal makine ve teçhizatýn istisnadan faydalanamayan yerlere veya kiþilere satýþý halinde, bunlarla ilgili olarak saðlanan destekler ilgili mevzuatý çerçevesinde geri alýnýr.

c) Makine ve Teçhizat Ýhracý: Yatýrým bütünlüðünün bozulmamasý kaydýyla, yatýrým tamamlama vizesi yapýlmamýþ teþvik belgesi kapsamý makine ve teçhizatýn ihracý, Hazine Müsteþarlýðýnýn iznine tabidir.

 

Yatýrým tamamlama vizesi yapýlmýþ, Fon veya bütçe kaynaklý kredi ve ihracat taahhüdü bulunmayan veya bu konulardaki yükümlülükleri yerine getirilmiþ teþvik belgesi kapsamýndaki makine ve teçhizatýn ihracý serbesttir.

 

d) Genel Hükümler: Devir, temlik, satýþ ve ihraç iþlemlerinin gerçekleþtirilmesi sýrasýnda Fon'dan veya bütçeden tahsis edilen kredi borcu mevcut ise, borcun vadesine bakýlmaksýzýn tümünün bütçeye geri ödenmesi zorunludur. Ancak, kredi iþlemine aracýlýk eden bankanýn uygun görüþ bildirmesi halinde, Fon'dan veya bütçeden kullandýrýlan kredinin bakiyesinin itfa planýna uygun þekilde ödenmesi kaydýyla, sözkonusu devir, temlik, satýþ ve ihraç iþlemine Hazine Müsteþarlýðýnca izin verilebilir.

 

Yatýrým yerinin deðiþtirilmemesi, teþvik belgesinde yer alan yatýrýma iliþkin yükümlülüklerin yatýrýmcý tarafýndan yerine getirilmesi ve tesislerin bütünlüðünün bozulmamasý kaydýyla tesislerin kiralanmasý serbesttir.

 

Gümrük idareleri; devir, temlik, satýþ ve ihraç gibi talepleri deðerlendirirken, belge konusu yatýrýmýn tamamlama vizesinin yapýlýp yapýlmadýðý, varsa kredi borcu veya ihracat taahhüdünün kapatýlýp kapatýlmadýðý hususlarýna, Yatýrým Teþvik Belgesinin "ÖZEL ÞARTLAR" baþlýklý VI. Bölümünde Hazine Müsteþarlýðýnýn mührünü havi, imzalý ve kaþeli açýklama notlarýný inceleyerek karar verecektir.

 

Yatýrým Teþvik Belgesinin "ÖZEL ÞARTLAR" baþlýklý VI. Bölümünde Belgenin tamamlama vizesinin yapýldýðý, varsa ihracat taahhüdünün yerine getirildiði, kredi borcunun ödendiðine iliþkin bir açýklama notu bulunmamasý veya bunlardan birinin dahi yerine getirilmediðinin anlaþýlmasý halinde; yatýrýmýn devri, belge kapsamý makine ve techizatýn devir temlik ve satýþý veya ihracý ile ilgili taleplerde kesinlikle Hazine Müsteþarlýðýndan izin yazýsý getirilmesi veya anýlan Müsteþarlýkca teþvik belgesinin ilgili bölümüne bu yönde gerekli not bilginin konulmasý saðlanacaktýr.

 

Sonuç olarak belge kapsamý eþyanýn, devir, temlik ve satýþýn yapýlabilmesi için, serbest dolaþýma giriþ tarihinden itibaren 5 yýlýný (Finansal kiralama þirketleri aracýlýðýyla yapýlan yatýrýmlarda 3226 sayýlý kanunda belirtilen süreleri) doldurmuþ, tamamlama vizesinin yapýlmýþ, varsa ihracat taahhüdü ve kredi borcunun kapatýlmýþ olmasý gerekir. Aksi takdirde bu iþlemlerin yapýlabilmesi için Hazine Müsteþarlýðýnýn izin yazýsý aranacaktýr.

 

Ancak Teþvik Belgesi kapsamý ithal makine ve teçhizatýn, istisnadan faydalanmayan yerlere veya kiþilere Hazine Müsteþarlýðýnýn herhangi bir izni bulunmadan satýþý halinde yararlandýrýlan, KDV, Gümrük Vergisi, Fon ilgili mevzuat çerçevesinde geri alýnýr.

 

Yatýrým tamamlama vizesi yapýlmamýþ veya tamamlama vizesi yapýlmýþ olmakla birlikte, Fon veya bütçe kaynaklý kredi desteði bulunan veya ihracat taahhüt hesabý kapatýlmamýþ teþvik belgesi kapsamý makine ve teçhizatýn ihracýnda Hazine Müsteþarlýðý’nýn izni aranacaktýr.

 

Tamamlama vizesi yapýlýp yapýlmadýðýna bakýlmaksýzýn, teþvik belgesi kapsamýndaki makine ve teçhizatýn mahrece iade iþlemleri;

 

a) Evsafa uygun çýkmamasý nedeniyle, yerine yenisi getirilmek kaydýyla, eþyanýn serbest dolaþýma giriþini müteakip garanti süresi içinde yurt dýþý edilecek makine ve teçhizat,

b) Herhangi bir þekilde tamir ve bakým veya diðer nedenlerle yurt dýþýna gönderilecek makine ve teçhizat,

 

için doðrudan gümrük idaresine müracaat edilerek ilgili gümrük idaresince, Gümrük Mevzuatý çerçevesinde sonuçlandýrýlýr. Tamamlama vizesi yapýlmamýþ teþvik belgesi kapsamý yatýrýmlarla ilgili olarak yatýrým süresi içerisinde mahrece iade iþlemine konu yatýrým mallarýnýn yurda getirilmesi kaydýyla yurt dýþý edilmesinden itibaren bir yýl içinde yerine yenisi getirilen veya geri getirilen makine ve teçhizatýn yurda giriþ iþlemleri, Hazine Müsteþarlýðýnýn herhangi bir iznine tabi olmaksýzýn Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu ile Katma Deðer Vergisi istisnasýndan yararlandýrýlmak suretiyle doðrudan gümrük idarelerince sonuçlandýrýlýr.

2002/4367 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararýnýn yayýmý tarihi olan 9/7/2002 tarihinden önce iptal edilen, tamamlama vizeleri yapýlan teþvik belgeleri ile 2000/1821 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararýna istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, yatýrým süresi 1/1/2000 ila 31/12/2001 (dahil) tarihleri arasýnda bitenlere, herhangi bir mercie müracaat edilmeksizin ve teþvik belgeleri üzerinde herhangi bir iþlem yapýlmaksýzýn son kez 31/12/2002 tarihine kadar süre verilmiþ sayýlacaðýndan teþvik belgeleri üzerinde süre uzatýmýna iliþkin þerh olmaksýzýn iþlem yapýlacaktýr.

 

Ancak, 2000/1821 sayýlý Karardan önceki kararlara istinaden düzenlenmiþ ve yatýrým süresi 30/6/2001 tarihine kadar uzatýlmýþ bulunan çekici ve/veya treyler yatýrýmlarý ile ilgili olarak yukarýdaki hüküm uygulanmayacaktýr.

 
Saygýlarýmýzla, 

 
DRT Denetim Revizyon Tasdik

Yeminli Mali Müþavirlik A.Þ.