Bugünkü tarihli (Sayý: 26205) Resmi Gazete’de yayýmlanan Kurumlar Vergisi Kanunu, 1.1.2006 tarihinden geçerli olmak üzere kurumlar vergisi oranýný %30’dan %20’ye indirmiþtir. Kanunun Geçici 1 inci maddesinin 6 numaralý fýkrasý; kendilerine özel hesap dönemi tayin edilen kurularýn 2006 takvim yýlý içinde biten hesap dönelerine ait kazançlarýn vergilendirilmesinde; 1.1.2006 tarihinden önceki aylara %30, sonraki aylara ise %20 oranýný aritmetik ortalamasý dikkate alýnarak hesaplanan oranýn uygulanacaðýný, bu hesaplamada, oran kesirlerinin dikkate alýnmayaðýný hükme baðlamýþtýr.

 

1.1.2006 tarihinden geçerli kurumlar vergisi oraný indiriminin özel hesap dönemine sahip kurumlara etkileri aþaðýda özetlenmiþtir (Not: Aþaðýdaki açýklamalar daha önce www.verginet.net internet sayfamýzda yayýmlanan makaleden alýnmýþtýr).

 

 

 

Geçici Madde 1/(6)’ya göre; kendilerine özel hesap dönemi tayin edilen kurumlarýn 2006 takvim yýlý içinde biten hesap dönemlerine ait kazançlarýn vergilendirilmesinde; 1/1/2006 tarihinden önceki aylara % 30, sonraki aylara ise % 20 oranýnýn aritmetik ortalamasý dikkate alýnarak hesaplanan oran uygulanýr. Bu hesaplamada, oran kesirleri dikkate alýnmaz.

Bir matematik terimi olarak aritmetik ortalama, ortalamasý alýnacak sayý deðerleri toplamýnýn ilgili olduklarý toplam dönem sayýsýna bölünmesiyle elde edilen deðerdir. Buna göre 1.1.2006 tarihinden önceki aylar için alýnacak sayý deðeri %30, bu tarihten sonraki aylar için alýnacak sayý deðeri ise %20 olacaktýr. Bunlarýn ilgili olduklarý toplam dönem sayýsý ise 12’dir.

Yukarýdaki açýklamaya göre, 31.03.2006 tarihinde sona eren özel hesap dönemine sahip bir kurumun efektif kurumlar vergisi oraný aþaðýdaki gibi hesaplanacaktýr.

 

1.1.2006 tarihinden önceki ay sayýsý: 9 ay

Aylýk deðer: 30

Toplam deðer (9 ay x 30) : 270

1.1.2006 tarihinden sonraki ay sayýsý: 3 ay

Aylýk deðer: 20

Toplam Deðer (3 ay x 20) : 60

Genel Toplam: 330

Ay sayýsý: 12

Aritmetik ortalama (330/12) : 27.5

Efektif kurumlar vergisi oraný : 27 (küsurat dikkate alýnmamýþtýr)

Bu hesaplama mantýðý ile özel hesap dönemine sahip kurumlarýn hesap dönemi bitim tarihi baz alýnarak hesaplanan efektif kurumlar vergisi oranlarý aþaðýdaki gibi olmaktadýr.

 

 

Görüleceði üzere, özel hesap döneminin hangi tarihte sona erdiði efektif vergi oranýný deðiþtirmektedir.

Yukarýdaki hesaplama yöntemi bazý sektörler için adaletsiz bir durum yaratabilir. Örneðin; özel hesap dönemi 30.09.2006 olan (turizm sezonunun sonu) bir þirketin efektif vergi oraný %22’dir. Ancak bu tür turizm þirketlerinin 2005 yýlýna isabet eden aylarýna (Ekim Kasým ve Aralýk)  iliþkin kurumlar vergisi oraný %30 olacaktýr. Bilindiði gibi turizm þirketleri kýþ aylarýnda hiç gelir elde etmezler ve maliyet üretirler. Vergilendirilebilecek gelirler ise ancak 2006 yýlýnýn nisan ayýndan sonra oluþur. Bu durumda bu tür þirketler geliri 2006 yýlýnda elde etmelerine raðmen %20 yerine %22 oranýnda vergi ödeyerek fazladan vergilendirilmiþ olmaktadýrlar. Bu durumda turizm sektörü yanýnda, tarým ve inþaat sektörleri gibi yaz aylarýnda gelir getiren sektörler de bu tarz bir adaletsizlikle yüz yüze olabilirler.

31.01.2006 ve 28.02.2006 tarihlerinde sona eren özel hesap dönemine sahip olan mükellefler %30 oraný üzerinden hali hazýrda kurumlar vergisini ödemiþ durumdadýr. Bu þirketler için efektif vergi oraný sýrasýyla %29 ve %28 olarak belirlendiðinden, fazla ödenen kurumlar vergisinin bu mükelleflere nakden veya mahsuben iadesi gerekir.