Mali Sekt�re Olan Bor�lar�n Yeniden Yap�land�r�lmas� ve Baz� Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda 4739 Say�l� Kanun

Numara

Tarih

4.2.2002

VERG� S�RKÜLER�
NO: 2002/14

KONU

Mali Sektöre Olan Borçlar�n Yeniden Yap�land�r�lmas� ve Baz� Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda 4739 Say�l� Kanun

31 Ocak 2002 tarihli ve 24657 Mükerrer say�l� Resmi Gazete’de, Mali Sektöre Olan Borçlar�n Yeniden Yap�land�r�lmas� ve Baz� Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda 4739 Say�l� Kanun yay�mlanm��t�r.

4739 Say�l� Kanun, mali sektöre borçlu olup finansal darbo�az ya�ayanlar�n, finansal yeniden yap�land�rma çerçevesinde belirlenecek süre ve ko�ullarla, 31 Ocak 2002 tarihinden önce mali sektörce (bankalar, özel finans kurumlar� ve di�er mali kurumlar) aç�lm�� kredilerin, kredi yenileme, vade uzatma, faizden vazgeçme ve/veya indirme, anaparadan indirim yapma gibi tedbirlerle, borçlulara, malî kesime olan geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri ve katma de�er yaratmaya devam etmeleri imkan� verilmesini amaçlamaktad�r.

Söz konusu tedbirlerin uygulanabilmesi, mali sektör kurulu�lar� ile borçlular aras�nda Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar� imzalanmas� ile mümkün olabilecektir. Bu anla�malar�n içeri�i Türkiye Bankalar Birli�i taraf�ndan belirlenecek ve Bankac�l�k Düzenleme ve Denetleme Kurulu taraf�ndan onaylanarak yürürlü�e girecektir. Anla�malar�n onaylama ve kabule ili�kin genel �artlar� BDDK taraf�ndan yay�mlanacak yönetmelikte gösterilecektir.

4739 say�l� Kanun, Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar� hükümleri kapsam�nda düzenlenecek finansal yeniden yap�land�rma sözle�meleri ve bu sözle�meler kapsam�nda yap�lacak i�lemlerle ilgili olarak vergi istisnalar� öngörmektedir. Kanunun 3 üncü maddesinde düzenlenen söz konusu istisnalara a�a��da yer verilmi�tir.

Ayn� Kanunun 4 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununa Geçici 30 uncu Madde eklenmi�tir. Bu madde hükmüne göre, KVK’nun 38 inci maddesine göre yap�lacak bölünmelerde Türk Ticaret Kanununun 404 üncü maddesi hükmü uygulanmayacakt�r. An�lan 404 üncü maddeye göre, anonim �irketlerde ay�n kar��l�� olan hisse senetlerinin �irketin tescilinden iitibaren iki y�l geçmeden ba�kalar�na devri hükümsüzdür. KVK’na
eklenen geçici 30 uncu madde, TTK 404 üncü madde hükmünün bölünme suretiyle kurulan anonim �irketler bak�m�ndan uygulanmayaca��n� belirtmektedir. Dolay�s�yla KVK madde 38’e uygun olarak gerçekle�tirilen bölünme sonucunda yeni kurulan anonim �irketten ay�n kar��l�� hisse seneti iktisap edenler, iki y�ll�k s�n�rlamaya ba�l� kalmaks�z�n bu hisse senetlerini elden ç�karabileceklerdir. Ayn� esaslar, bölünme suretiyle mevcut bir anonim �irkete devredilen bilanço de�erleri kar��l��nda iktisap edilen hisse senetleri bak�m�ndan da geçerli olacakt�r.

Geçici 30 uncu madde, �irket bölünmelerinin önündeki en önemli engellerden birini ortadan kald�rm��t�r. Ancak, 404 üncü madde hükmünün sadece anonim �irketleri kapsamas� nedeniyle, bölünme suretiyle yeni bir limited �irket kurulmas� veya mevcut bir limited �irkete bölünme suretiyle yap�lan bilanço de�erleri devri kar��l��nda iktisap edilen i�tirak hisseleri için Türk Ticaret Kanununun 520 nci maddesindeki üç y�l geçmeden devir yasa�� devam edecektir. 520 nci maddeye göre, limited �irkete koymay� taahhüt etti�i sermaye ay�n ise ortak, �irketin kurulu�unu takip eden üç y�l içinde pay�n� ba�kas�na devredemez.

404 üncü madde hükmünün sadece bölünmelerde uygulanacak olmas�, bize göre geçerli dayana�� olmayan bir �ekilde, bölünmelerin devir i�lemlerine göre daha fazla gözetilmesi sonucunu yaratm��t�r. Bilindi�i gibi, KVK madde 37-39 çerçevesinde yap�lan devirlerde, devrolan �irketin hissedarlar�na devir sonras� olu�an �irketin sermayesinden verilen hisse senetleri ve i�tirak hisseleri de ay�n kar��l�� iktisap edilen hisse senedi ve i�tirak pay� niteli�indedir ve TTK 404 ve 520 nci maddelerdeki s�n�rlamalara tabidir. Dolay�s�yla, bölünme i�lemlerinin aksine, devir i�lemleri sonucunda iktisap edilen hisse senetleri bak�m�ndan iki ve üç y�ll�k devir yasa�� devam etmektedir.

Bu aç�klamalardan sonra, 4739 say�l� Kanunun 31/12/2002 tarihinde yürülü�e giren, finansal yeniden yap�land�rmaya yönelik tedbirlere ili�kin maddeleri ile KVK’na geçici 30 uncu madde eklenmesine ili�kin maddesi a�a��da bilgilerinize sunulmaktad�r.

MALÎ SEKTÖRE OLAN BORÇLARIN YEN�DEN YAPILANDIRILMASI

VE BAZI KANUNLARDA DE��KL�K YAPILMASI

HAKKINDA 4739 SAYILI KANUN

(�LK 4 MADDES�)

“Amaç

MADDE 1.- Bu Kanunun amac�, Türkiye’de faaliyette bulunan bankalar, özel finans kurumlar� ve kendi özel mevzuatlar� uyar�nca al�nan izinler dahilinde faaliyette bulunan di�er malî kurumlar taraf�ndan, bankalar ve di�er malî kurumlar ile kredi ili�kisi içinde bulunup, finansal darbo�az ya�ayan borçlular�n; finansal yeniden yap�land�rma çerçevesinde belirlenecek süre ve ko�ullarla, bu Kanunun yürürlü�e girdi�i tarihten önce aç�lm�� kredilerle ilgili olarak vadeleri uzatmak, krediyi yenilemek, ilave yeni kredi vermek, anapara ve/veya faiz indirmek, faizden vazgeçmek, kredileri k�smen veya tamamen i�tirake çevirmek, kredileri aynî, nakdi ya da tahsil �art�na ba�l� bir bedel kar��l�� devir ve temlik etmek, kredileri borçlu ya da üçüncü ki�ilere ait aynî de�erler kar��l��nda k�smen veya tamamen tasfiye etmek, di�er bankalarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak gibi al�nacak tedbirlerle malî kesime olan geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve katma de�er yaratmaya devam etmelerine imkan verilmesinin sa�lanmas�d�r.

Yukar�daki f�krada belirtilen; kredileri k�smen veya tamamen i�tirake çevirmek, kredileri aynî bir bedel kar��l�� devir ve temlik etmek, kredileri borçlu ya da üçüncü ki�ilere ait aynî de�erler kar��l�� k�smen veya tamamen tasfiye etmek i�lemleri 4603 say�l� Kanuna tâbi bankalar ile yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduat� Sigorta Fonuna devredilen bankalar taraf�ndan yap�lamaz.

Finansal yeniden yap�land�rma çerçeve anla�malar�

MADDE 2.- Bankalar ve özel finans kurumlar� ile di�er malî kurumlar, Tasarruf Mevduat� Sigorta Fonu ve Tasfiye Halinde Türkiye Emlak Bankas� Anonim �irketinin alacaklar�, Türkiye Bankalar Birli�i taraf�ndan haz�rlanacak alacakl� kurumlar�n yetkili temsilcilerince imzalanacak ve onaylama ve kabule ili�kin genel �artlar� Bankac�l�k Düzenleme ve Denetleme Kurulu taraf�ndan ç�kar�lacak yönetmelikte gösterilecek olan Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar� kapsam�nda ve bu Anla�malar�n Bankac�l�k Düzenleme ve Denetleme Kurulu taraf�ndan onayland�� tarihten itibaren üç y�ll�k bir süre içinde finansal yeniden yap�land�rma sözle�melerine ba�lanmak �art�yla gerekti�inde ilave finansman da sa�lanmak suretiyle yeniden yap�land�r�labilir veya yeni itfa planlar�na ba�lanabilir.

Gerekti�inde ilave finansman da sa�lanmak suretiyle yeniden yap�land�r�lacak veya yeni bir itfa plan�na ba�lanacak alacaklar�n kapsam�, borçlular�n nitelikleri, asgari tutar ve �artlar� ve alacakl�lar ile borçlular aras�nda ayr� ayr� imzalanacak finansal yeniden yap�land�rma sözle�melerinin asgari unsurlar� birinci f�kradaki usulle saptanan Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar� ile belirlenir. Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar�n� imzalamayanlar taraf�ndan yap�lacak sözle�me ve i�lemler için bu Kanunun ilgili madde hükümleri uygulanmaz.

Alacakl� ve borçlu taraflar aras�nda imzalanacak finansal yeniden yap�land�rma sözle�melerine bankalar, özel finans kurumlar� ve di�er malî kurumlar d��nda kalan alacakl�lar da taraf s�fat�yla kat�labilir.

Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankas� Anonim �irketi, Türkiye Halk Bankas� Anonim �irketi, hisseleri k�smen ya da tamamen Tasarruf Mevduat� Sigorta Fonuna ait bankalar, Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar�na ve bu Anla�malar kapsam�nda borçlar� gerekti�inde ilave finansman da sa�lanmak suretiyle yeniden yap�land�r�lan veya yeni bir itfa plan�na ba�lanan borçlularla yap�lacak finansal yeniden yap�land�rma sözle�melerine taraf olmaya yetkilidir.

Tasarruf Mevduat� Sigorta Fonu ve Tasfiye Halinde Emlak Bankas� Anonim �irketi, Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar�na ve bu Anla�malar kapsam�nda borçlularla yap�lacak finansal yeniden yap�land�rma sözle�melerine ilave finansman sa�lamamak kayd�yla taraf olabilirler.

Tasarruf Mevduat� Sigorta Fonu, Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar�na göre gerekti�inde ilave finansman da sa�lanmak suretiyle yeniden yap�land�r�lan veya yeni bir itfa plan�na ba�lanan krediler ve di�er alacaklardan, Bankalar Kanununun 15 inci maddesinin (3) numaral� f�kras�na göre 6183 say�l� Amme Alacaklar�n�n Tahsil Usulü Hakk�nda Kanun hükümlerine tâbi olanlar�, 6183 say�l� Kanunun 48 inci maddesinin tecil süresi ve teminat �artlar�na ba�l� olmaks�z�n, Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar�na göre taksitlendirmeye ve tecil etmeye yetkilidir.

Vergi istisnalar� ve te�vik belgeleri

MADDE 3.- Finansal Yeniden Yap�land�rma Çerçeve Anla�malar� hükümleri kapsam�nda düzenlenecek finansal yeniden yap�land�rma sözle�meleri ve bu sözle�meler kapsam�nda yap�lacak i�lemlerle ilgili olarak a�a��daki hükümler uygulan�r.

a) Çerçeve anla�mas�, düzenlenen sözle�meler ve bu çerçeve anla�mas� ve düzenlenen sözle�melerde belirlenen esaslar uyar�nca yap�lacak i�lemler ve düzenlenecek ka��tlar 488 say�l� Damga Vergisi Kanununa göre ödenecek damga vergisi ve 492 say�l� Harçlar Kanununa göre ödenecek harçlardan,

b) Çerçeve anla�mas� ve düzenlenen sözle�meler uyar�nca alacakl� kurulu�lar taraf�ndan her ne nam alt�nda olursa olsun tahsil edilecek tutarlar 6802 say�l� Gider Vergileri Kanunu gere�i ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisinden,

c) Çerçeve anla�mas� ve düzenlenen sözle�meler kapsam�nda alacakl� kurulu�lar�n iktisap edecekleri motorlu ta��tlar 1318 say�l� Finansman Kanununa göre ödenecek ta��t al�m vergisinden,

d) Çerçeve anla�mas� ve düzenlenen sözle�meler kapsam�nda kulland�r�lan ve kulland�r�lacak krediler kaynak kullan�m� destekleme fonundan,

Ve di�er benzeri vergi, resim, harç, fon yükümlülüklerinden (4306 say�l� Kanun uyar�nca ödenmesi gereken E�itime Katk� Pay� hariç) istisna edilmi�tir.

�stisna (Ta��t Al�m Vergisi hariç), alacakl� kurulu�lar�n çerçeve anla�mas� ve düzenlenen sözle�meler uyar�nca edindikleri varl�klar� elden ç�kard�klar� hallerde de uygulan�r.

�stisna uygulamas�, sözle�me hükümlerinin borçlu firmalar taraf�ndan yerine getirilememesi veya getirilmemesi hallerinde alaca��n hukuki yollardan tahsili a�amalar�nda ödenmesi gereken vergi, resim ve harçlar aç�s�ndan da geçerlidir.

Sözle�me hükümleri uyar�nca tahsilinden vazgeçilen alacak tutarlar� Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre alacakl� için de�ersiz alacak, borçlu için ise vazgeçilen alacak olarak dikkate al�n�r.

Sözle�me ile uygulamaya konulan i�lemlerin gerçekle�memesi halinde dahi, uygulanm�� olan vergi, resim ve harç istisnalar� geri al�nmaz.

Finansal yeniden yap�land�rma sözle�melerine göre borçlar� yeniden yap�land�r�lan ve yeni bir itfa plan�na ba�lanan borçlular taraf�ndan al�nm�� olan te�vik belgelerinin süreleri ile ihracat taahhüt süreleri, sözle�meler ile belirlenen süreler kadar uzat�lm�� say�l�r.

Bankalar, özel finans kurumlar� ve di�er malî kurumlar�n alacaklar� ile di�er varl�klar�n�n sat�n al�nmas� ve yeniden yap�land�r�larak sat�lmas� amac�yla, kurulu� ve faaliyet esaslar� Bankac�l�k Düzenleme ve Denetleme Kurulu taraf�ndan belirlenecek varl�k yönetim �irketlerinin yapt�klar� i�lemler ve bu i�lemlerle ilgili olarak düzenlenen ka��tlar, kurulu� i�lemleri de dahil olmak üzere kurulduklar� takvim y�l� ve bunu izleyen be� y�l süresince 488 say�l� Damga Vergisi Kanununa göre ödenecek damga vergisinden, 492 say�l� Harçlar Kanununa göre ödenecek harçlardan, her ne nam alt�nda olursa olsun tahsil edilecek tutarlar 6802 say�l� Gider Vergileri Kanunu gere�i ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisinden, 1318 say�l� Finansman Kanununa göre ödenecek ta��t al�m vergisinden, kaynak kullan�m� destekleme fonuna yap�lacak kesintilerden ve 4077 say�l� Tüketicinin Korunmas� Hakk�nda Kanunun 29 uncu maddesi hükmünden istisnad�r. Tasarruf Mevduat� Sigorta Fonu bu �irketlere, hiçbir �ekil ve suretle �irket sermayesinin yüzde yirmisini a�mamak kayd�yla, sermaye sa�lamak suretiyle kat�lmaya yetkilidir.

Bankac�l�k Düzenleme ve Denetleme Kurulu taraf�ndan belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde bankalar aras�nda al�m ve sat�m i�lemine konu edilen alacaklar ve bu alacaklar�n teminat�n� olu�turan de�erlerin devir ve temliki için yap�lacak i�lemler ve bu i�lemlerle ilgili olarak düzenlenen ka��tlar için, yedinci f�krada belirtilen vergi, resim, harç ve fon istisnalar� 31.12.2004 tarihine kadar aynen uygulan�r.

3.6.1949 tarihli ve 5422 say�l� Kurumlar Vergisi Kanununda yap�lan düzenleme

MADDE 4.- 5422 say�l� Kurumlar Vergisi Kanununa a�a��daki geçici madde eklenmi�tir.

GEÇ�C� MADDE 30.- Bu Kanunun 38 inci maddesine göre yap�lacak bölünmelerde Türk Ticaret Kanununun 404 üncü maddesi uygulanmaz.”

4739 say�l� Kanunun di�er maddeleri, 4389 say�l� Bankalar Kanununda yap�lan de�i�iklikler ile TC Ziraat Bankas�, T. Halk Bankas� A.�. ve T. Emlak Bankas� A.�. Hakk�nda 4603 say�l� Kanunda yap�lan düzenlemelere ili�kindir.

Sayg�lar�m�zla,

DRT Denetim Revizyon Tasdik

Yeminli Mali Mü�avirlik A.�.

Yazd�r Arkada��na g�nder