VERGİ SİRKÜLERİ
NO: 2002/33
|
KONU
|
İstihdamın Teşviki Amacıyla Çıkartılan 4747 Sayılı Kanundan Yararlanan İşçilerin SSK Primlerinin Ertelenmesi Uygulamasına Ait Genelge
|
Sizlere daha önce duyurmuş olduğumuz (Bkz. 2002/24 sayılı Vergi Sirküleri) 4747 sayılı Kanundaki düzenlemelerden SSK ve işsizlik sigortası primlerinin işveren hisselerinin bir yıl süreyle ertelenmesi uygulamasına yönelik olarak Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığınca yayımlanan 16-263 sayılı Genelge’de açıklamalarda bulunulmuştur.
Bilindiği gibi, 4747 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre; işverenlerin Ocak-Nisan 2001 dönemine ait dört aylık sigorta prim bordrolarında bildirdikleri işçi sayısına ilave olarak, 01.04.2002 - 31.12.2002 tarihleri arasında işe aldıkları işçiler için, işe başlatılan aydan itibaren oniki ay süreyle tahakkuk ettirilecek sigorta primleri ile işsizlik sigortası primlerinin işveren hisseleri bir yıl süreyle ertelemeye tabi tutulacaktır.
Bu uygulamadan yararlanabilmek için, söz konusu dört aylık prim bordrolarının 1.6.2001 tarihinden önce, başka bir ifadeyle yasal süresi içerisinde Sosyal Sigortalar Kurumuna verilmiş olması gerekmektedir.
Diğer bir şart, işçilerin, işverenin Vergi Usul Kanununun 156 ncı maddesinde ifade edilen ve 30.4.2001 tarihi itibarıyla faaliyette bulunan işyerlerinde söz konusu tarihler arasında işe başlatılmalarıdır. 156 ncı maddede işyeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocaskları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zırai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yer olarak tanımlanmıştır.
Prim ertelemesi;
a) Toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetine sahip sendika üyesi olan işçiler için ödenecek primin %50'si,
b) (a) bendi dışında kalan işçiler için ödenecek primin % 37'si,
oranında yapılacaktır.
Ertelenen sigorta primleri ile işsizlik sigortası primlerinin işveren hisseleri tutarına, erteleme süresi içinde gecikme zammı uygulanmayacak ve borcun ertelendiği süre zaman aşımının hesabında dikkate alınmayacaktır.
Bu düzenleme ile ilgili olarak söz konusu genelgede yer verilen açıklamaların geniş bir özeti aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.
1. Ertelemeden Yararlanma Koşulları
Ertelemeden VUK'nun 156. maddesinde işyeri olarak tanımlanan "Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette işyeri, mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sinai, zirai veya mesleki faaliyetin icrasında tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerler"de 30.4.2001 tarihi itibariyle faaliyette bulunan işyerleri yararlanacaktır.
Buna göre, Vergi Usul Kanunu hükümlerine tabi olmayan (ticari kazanç amacıyla yapılmayan) özel bina inşaatları kapsama dahil edilmeyecektir.
Yukarıda belirtilen işyerlerinden, 30.4.2001 tarihinden sonra faaliyete geçmiş olanlar, ertelemeden yararlandırılamayacaktır.
Kanunun 1 inci maddesinin uygulanmasında işveren bazı esas alınacağından, işçi sayısı değerlendirmelerinde aynı işverenin Türkiye'deki tüm işyerlerinde çalıştırdığı sigortalıların toplamı esas alınacak, bu uygulamada asıl işveren ile bunların aracılarının çalıştıkları sigortalılar birlikte değerlendirileceklerdir.
2. Başvuru Şartı
Ertelemeden yararlanmak isteyen işverenler Genelge ekinde örneği bulunan "başvuru formu" nu doldurarak, bu formda kayıtlı sigorta ve sigorta il müdürlüklerinin hepsine ayrı ayrı vereceklerdir. Sigorta müdürlüklerinden yalnızca birisine yapılan başvuru diğerlerine de yapılmış kabul edilecek olmakla birlikte, işverenlerin bu formda kayıtlı sigorta ve sigorta il müdürlüklerinin hepsine aynı formu ayrı ayrı vermeleri esastır.
Başvuru formunda, işverenler, 4747 sayılı Yasa kapsamına girebilecek durumda olan (Türkiye'deki) tüm işyerlerini beyan edeceklerdir.
3. Erteleme Esasları
· Uygulamaya baz alınacak dönem bordrosu veya bordrolarda kayıtlı sigortalılara ilave olarak işe alınan sigortalıların 1.4.2002 tarihinden 31.12.2002 tarihine kadar o işyerinde işe başlamış olması gerekmektedir.
· 4747 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde, 1.6.2001 tarihinden önce verilmiş olan Ocak-Nisan/2001 dönemine ait dört aylık sigorta primleri bordrolarındaki işçi sayısının baz alınacağı öngörüldüğünden, söz konusu tarihten sonra geriye yönelik olarak verilecek dönem bordrolarındaki işçi sayıları bu uygulamada dikkate alınmayacaktır.
· Yasadan yararlanma, ilgili sigortalının söz konusu aylarda o işyerinde ilk kez işe girdiği ay dahil 12 ay sürecektir.
· Yasa kapsamına giren işyerleri için, işverenlerce, ilave olarak işe alınan, sigortalılardan sendikalı olanlar, sendikalı olmayanlar ve diğer sigortalılar için ayrı ayrı olmak üzere aylık sigorta primleri bildirgesi ile dört aylık sigorta primleri bordrosu düzenlenerek verilecek, bu belgelerden sendikalı olanlar için "4747 sayılı Yasadan sendikalı olanlar bakımından yararlandırılmıştır", sendikalı olmayıpta Yasadan yararlandırılanlar için verilecek belgelere de "4747 sayılı Yasadan yararlandırılmıştır" şeklinde ayrı ayrı kaşe vurulacaktır.
· Örneğin, yasadan yararlanan bir işyerinde, kapsama girmeyen işçi sayısı 3, kapsama girmekle birlikte, toplu iş sözleşmesine tabi olanların sayısı 4, olmayanların sayısı da 2 ise, her bir gruba giren işçiler için ayrı ayrı olmak üzere bir ay için 3'er adet aylık sigorta primleri bildirgesi ile dört aylık sigorta primleri bordrosu düzenlenecektir.
· Yasa kapsamına giren sigortalılar için; ilk beyan edildikleri aylık bildirgelerden başlanılmak üzere, işverenlerce beyan edildikleri diğer aylık bildirgeler ile birlikte Genelgeye ekli örneğe uygun ayrı bir isim listesi her ay düzenlenerek, ilgili sigorta ve sigorta il müdürlüklerine verilecek bu listede; ilave olarak işe alınan sigortalıların, adı soyadı, sigorta sicil numarası, o aydaki prim ödeme gün sayısı ve prime esas kazanç tutarı, sigorta ve işsizlik sigortası primi tutarları ve bunların işveren hissesi tutarları ile işveren hissesinin Kanunda belirtilen oranları gösteren tutarlar yer alacaktır.
· Bu listeyle birlikte, işverenlerden; 4747 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin (a) fıkrası kapsamına giren sigortalılardan dolayı (her bir sigortalı için bir kez alınmak üzere) sendika üyesi olduklarına dair ilgili sendikadan verilmiş bir belge alınacaktır. Sendikaya üyeliği sonradan sona eren sigortalılar, işverenlerince, en kısa sürede ilgili sigorta ve sigorta il müdürlüğüne bildirilecektir.
4. Diğer Hususlar
Gerek baz alınacak sigortalıların, gerekse ertelenecek prim tutarının belirlenmesinde sosyal güvenlik destek primi bordroları değerlendirmeye alınmayacak, ayrıca 3308 sayılı Kanuna tabi çırak ve öğrenciler de kapsama ve işçi sayısına dahil edilmeyecektir.
4306 sayılı Yasaya göre tahsili gereken eğitimine katkı payları ile 4481 sayılı Kanuna göre ödenmesi gereken özel işlem vergisi, 4747 sayılı Yasa ile getirilen istisna kapsamında, bulunmadığından, kapsama giren işyerleri ile ilgili olarak verilecek aylık sigorta primleri bildirgelerinin her biri için bu tutarların tahsiline devam edilecektir.
Saygılarımızla,
DRT Denetim Revizyon Tasdik
Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.